Baltalimanı Japon Bahçesi'nde Sakuralar

Emirgan'daki Sakıp Sabancı Müzesi'ne giderken her seferinde önünden geçip "buraya mutlaka Nisan ayında gelmeliyim" dediğim Japon bahçesi harika bir yermiş meğer. Mevsim normallerinin biraz üzerinde bir hava vardı dün ve baharın tüm güzelliği hissediliyordu. Hafta içi gündüz saatlerindeki kalabalık hafta sonunu aratmıyordu. Aslında son yıllarda kalabalık açısından hafta sonu hafta içi ve sabah, gündüz, akşam fark etmiyor. İstanbul her zaman kalabalık ve yoğun bir trafiğe sahip. Sabancı Müzesi'nde 'Heinz Mack: Sadece Işık ve Renk' sergisini gezdikten sonra Emirgan Sütiş'te kısa bir süre oturup vakit kaybetmeden Baltalimanı'na yürüdüm. 

Baltalimanı Japon Bahçesi'ne giriş ücretsiz. Bahçe küçük ama estetik düzenlemesi ve ayrıntıları dikkat çekici. Geçen yıl Mayıs ayında Konya ile Kyoto arasında kardeşlik ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla yapılmış ve 36 bin metrekarelik alana yayılmış Konya Japon Parkı'nı gezmiştim. Güzel bir parktı ama Sakura zamanı geçmişti. Oysa şimdi Nisan'ın ilk haftası tam zamanı. Baltalimanı'ndaki Japon Bahçesi 2003 yılında Japonya'da Türk yılı ilan edilmesinden, Shimonoseki ile İstanbul'un iki kardeş şehir olmasından dolayı ve Türk-Japon dostluğunu geliştirmek için yapılmış. 2010 yılında yeniden düzenlenmiş. İyi ki İstanbul'a böyle bir bahçe kazandırılmış keşke sayıları artsa...

Japonların bahçe düzenlemeleri de kültürlerine ve felsefelerine uygun. Japon mimarisine özgü giriş ve çay evi, kuru bahçe -karesansui- çardak, çitler, ahşap ve taş köprü, patikalar, küçük tepeler, şelale, gölet, zarif taş fenerler -kasuga tourou, yukimi tourou, misaki tourou-, ada ve ağaçlarla düzenlenen bahçede huzur bulmamak imkansız. Kapıdan içeri adım atınca bir anda başka bir dünyaya girdiğinizi anlıyorsunuz. Sağ tarafında dere, güneyinde ve sol tarafında yol ile çevrili olduğu için arada bir araba sesleri kuşların ve akan suların sesini bastırsa da burası sanki cennetten bir köşe. 

Genellikle duvar kenarında sıralanan Japon Kamelyası, Japon Kiraz Ağacı, Japon Akçaağacı, Japon Kayını, Karaçam, Alev Ağacı yanı sıra Hosta,  İris, Nandina, Forsithia, Hipericum Çalı ve Osmanlı Çimi gibi çalı ve bitki türlerinden oluşan bahçede özellikle neredeyse çiçekleri dökülmeye başlayan Sakuralar görülmeye değer. İstanbul Nisan ayında erguvanlar, leylaklar ve lalelerle renklenir ama Sakuralar da bu kente yakışıyor. Baharı müjdeleyen çiçek açan ağaçlar ve laleler ne yazık ki çok kısa süre görsel bir şölene imza atıyorlar. Japonlar dostluk simgesi olarak dünyada sadece dokuz ülkeye -ki Türkiye'de onlardan biri- bu ağaçların fidelerinden vermiş. Bu bahçedeki fidanlar çoğunlukla pon pon gibi iri pembe çiçekli ve yaprak döken Kanzan denilen bir tür.  Kiraz çiçeği olarak anılsa da Sakura meyve vermiyor. Sakura ağacının çiçekleri en güzel halindeyken dökülüyor. Sadece on gün açıyor. Bu da güzelliğin, gençliğin geçiciliğini anımsatıp hafif ve tatlı hüzne sebep oluyor. Zaten dünyadaki her şey geçici olduğu için güzelliklerin keyfine varabilmek gerekiyor. 

Bahçede özellikle yapraklarına bayıldığım Akçaağaç'lardan da çok sayıda bulunuyor. Her mevsim ayrı bir güzellikteki Akçaağaç daha çok Kanada'ya özgü. Hatta bayraklarında gövdesinden şurup ürettikleri bu ağacın yaprağının simgesi var. Kırmızı ve yeşil yapraklarıyla Japon Akçaağaçları en sevdiğim ağaç türlerinden. Özellikle sonbahardaki görünümüne bakmaya doyulamıyor.

Japon kültüründeki sadeliğin, wabi sabi* ve zen geleneğinin yansıması olan Japon bahçesi  her gün 19.00'a kadar açık. Sakura zamanı geçmeden pembe bahar dallarını görmek için acele edin.

*Zen tasarımı Wabi Sabi anlayışında atmamak, yenilememek, sadelik, zarif bir basitlik ve kendiliğindenlik önemli...

Konuyla ilgili diğer yazılar:

İstanbul'da Japon Kiraz Ağaçları
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Sakuralar
Zarif Basitliğin Yüceliği: Şibumi ve Sakura
Japon Kültüründe Sadelik 
Ukiyo-e ve Hokusai   
Wabi Sabi

*****Bu sayfadaki yazının tüm hakları yazara aittir. Sadece kaynak gösterilerek, yazar adı ve orijinal sayfanın aktif linki belirtilerek alıntı yapılabilir ve paylaşılabilir. Nalan Yılmaz adıyla tüm yazılar 'Creative Commons Attribution Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License' altında tescillidir.