Masal Kuleleriyle Prag - 2

1344 yılında IV. Charles tarafından inşası başlatılan, Prag’ın en büyük ve önemli katedrali Aziz Vitus‘ta dini hizmetler yanı sıra kral ve kraliçelerin taç giyme törenleri de yapılırdı. Sonraki yıllarda yarı değerli taşlarla ve duvar resimleriyle hareketlendirilen dekorasyonuyla katedralin kült merkezi olan Aziz Wenceslas Şapeli, Altın Kapı ve ana çan kulesi eklenmiştir. Kapısında askerlerin beklediği kaleye girip, ikinci ve üçüncü avlular arasındaki geçiş yolundan sonra karşılaşılan katedralin bronz kapısı Aziz Wenceslas ve Aziz Adalbert hakkında efsaneleri gösteren kabartmalarla süslüdür. Kapının üzerinde sivri kemerli bölüm içinde dini konulu sahneler, yukarıda ise tipik bir gotik öğe olan ve merkezdeki nefe ışık sağlayan gül pencere, yan kısımlarda yapıyı kötü güçlerden koruduğuna inanılan çıkıntı şeklinde korkunç hayvan veya yaratık heykelleri -garguy- etkileyici bir görsellik sunuyor. Göğe doğru yükselme uzatılmış öğelerle, dışarıdan kulelerle, yapıyı destekleyen payandalarla, içeriden sütunce ve plastır demetiyle oluşturulan birleşik payelerle, galeriler ve sivri kemerlerle ifade buluyor. Pencerelerdeki renkli vitraylar mistik bir atmosfer yaratarak iç mekandaki soyutluğu ve maneviyatı güçlendiriyor. 

Kaleden kente bakışta kiremitle örtülü eğik çatılar göze çarpıyor. Yokuş aşağı yürürken sağda ve solda hediyelik eşya satan dükkanlara ve kafelere rastlanıyor. Prag’ı ikiye bölen Vltava nehri üzerinde pek çok köprü yer alıyor. 1342 yılında sel felaketiyle yıkılan Judith Köprüsü‘nün yerine yapımına 1357 yılında başlanan ve 1402 yılında bitirilen 9.5 m genişliğinde ve 515 m uzunluğundaki Karluv Most (Charles Köprüsü) en eski ve romantik Prag köprüsü. Sağ ve sol taraflarında gruplar halinde aziz heykellerinin yükseldiği, araç trafiğine kapalı bu ünlü köprünün başlangıç ve bitişinde kuleler görülüyor. Küçük Şehir tarafındaki daha alçak olanı 12. yüzyılda Romanesk tarzda yapılmış ama şimdiki şekli 1591 yılından. Diğeri 1464 tarihli ve Geç Gotik mimarisinin özelliklerinde. Kuleler arasındaki kapı erken 15. yüzyıldan. Malá Strana’daki bu kulelerin yüksek olanı yazın turizm bürosu olarak kullanılıyor. Eski Şehir tarafının girişindeki 1380’de tamamlanmış kule Avrupa’nın en güzel Gotik kapısına sahip. Kulenin doğu tarafında eski bir gotik kilisenin yerine inşa edilmiş olan Barok üslupta Assisi’li Aziz Francis Kilisesi bulunuyor.

Kapıdan geçip yürümeye devam edince Prag’ın simgelerinden biri olan Astronomik Saat’in (Orloj) bulunduğu Staroměstské Meydanı’na ulaşılıyor. 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen gotik bir kule ve bir şapel içeren Eski Şehir Salonu’nun güney duvarına monte edilen saat Mikulášz Kadaně ve astronom, profesör Jan Sindel tarafından 1410 civarında yapılmıştır. 1490 yılında takvim kadranının eklendiği astronomik kadran hala çalışıyor. Zaman içinde bazı onarımlardan geçerek 1865’te modernize edilen, 1945 yılında zarar görüp bazı heykelleri yanan saat güneşin, ayın, yıldızların hareketlerini gösteriyor. Ahşap figürlü 12 havarinin sabah 09:00 akşam 21:00 arasında her saat başı görünmesini izlemek için kalabalık turist grupları kameralarıyla bekliyorlar. Hareketli simgesel heykellerle ve gotik öğelerle dekore edilen saatin olduğu yere birkaç kez gittim ve bir kez açılan pencerelerden havarilerin geçişini izledim. Heykellerden ‘Ölüm’, elindeki kum saatiyle Türk heykelini çağırıyor. O da başını sallayarak yanıt veriyor. 

Astronomik kadran evrenin ortaçağ algısını gösterir. Dünya merkezdedir. Kadranın altındaki mavi alan ufkun üzerindeki gökyüzü, kahverengi alan ise ufkun aşağısındaki gökyüzüdür. Üzerinde Latince doğu, batı, şafak ve alacakaranlık yazılıdır. Hareket eden Zodyak halkasındaki küçük yıldız ise, yıldızlara göre zamana işaret eder. Saatin altındaki takvim halkasının ortasındaki resim Prag Eski Şehir’dir. Dönen dış çeper yılın her gününü ve o günün tarihini belirler. Halkanın içinde burçların Zodyak imgeleri ve her ayı simgeleyen resimler, çevresinde ise sabit astronom, melek, tarihçi ve filozof heykelleri alegorik ifadeyi tamamlar.
 

Staroměstské Meydanı gotik kuleleriyle Týn Kilisesi, barok yeşil kuleleriyle Aziz Nicholas Kilisesi, din reformcusu Jan Hus’un ölümünün 500. yılında yapılan anıtı, pek çok ulusal sergi ve konserler için kullanılan gotik Taş Çan Evi, Ulusal Galeri koleksiyonlarının sergilendiği rokoko Kinsky Sarayı, kübist evleri,  faytonları, hediyelik eşya satan standları, restoranları ile oldukça ilgi çeker. Tüm bunlarla birlikte Prag’da Art Nouveau stilindeki Belediye Evi, sinagoglar, manastırlar, Neo-Gotik Vyšehrad Kilisesi ve Aziz Ludmila Kilisesi, Yahudi Mezarlığı, Betlémska Şapeli, Ulusal Tiyatro vb gibi yapılar da dolaşılabilir. 

   
Nalan Yılmaz, Masal Kent Prag, 12 Temmuz 2011, Lebriz Sanal Dergi

Prag ile ilgili diğer yazılarım:  

Masal Kuleleriyle Prag - 1
Masal Kuleleriyle Prag - 3
Prag'daki Müzeler
Kafka Müzesi
Praha Vytopna Restaurant

*****Bu sayfadaki yazının ve fotoğrafların tüm hakları yazara aittir. Sadece kaynak gösterilerek, yazar adı ve orijinal sayfanın aktif linki belirtilerek alıntı yapılabilir ve paylaşılabilir. Nalan Yılmaz adıyla tüm yazılar 'Creative Commons Attribution Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License' altında tescillidir.