Sanat Karşıtı Olarak Kitsch

18 yıl önce ilk kez post-modernizm ile birlikte duyduğum bir kavramdı kitsch. Modernizm ile üstü örtülen ama post-modernizm ile yeniden canlanan modernizme yönelik bir eleştiri. Post-modernizm eski ile yeniyi birleştirdiği için ironiktir ve kitsch ile benzer yanları da vardır. Kitsch; sanatta, bakışta, yaşamda bayağılık, ucuzluk, taklit, uyumsuzluk, rüküşlük, düzeysiz ve yüzeysel beğeni, içeriksiz bir özentilik, zevksizlik, aşırı abartı, teknik ve sanatsal yetersizlik gibi tanımlarla açıklanıyor. Olumlu karşılanan bir şey değil. 2000-2500 yıl öncesinden beri böyle bir beğeninin varlığı biliniyor. Roma döneminde Yunan heykellerinin kopyaları yapılırdı. Günümüzde tüketime, kitleye ve popüler kültüre yönelik üretilen, estetik yönü zayıf endüstri, medya, reklam ürünleri de kitsch olarak adlandırılıyor. Bir şeyler yaptığını sanan yüzeysel, sahte ve değersiz bir üretimdir. kalıcılığın değil günü kurtarmanın peşindedir. Sanatın karşısındadır ama sözde sanat eseri olarak görüldüğü de olur...

Bir nevi sanattan alınan intikamdır. yalınlık karşıtı, gösteriş meraklısı, şaşa düşkünüdür. Hoşa gidecek bir slogandır. Bilgisiz bir içtenlikle üzerinde fazla düşünmeye gerek olmadan sevilen bir şeydir. İşlevselliği dışında başka bir amaç için kullanılan objedir. Yanyana gelemeyecek öğelerin gelişigüzel, estetik kaygı taşımadan ve ardında bir anlam barındırmadan bir araya getirilişidir.

Pembe diziler, şarkılı türkülü eğlence odaklı boş laf edilen gündüz kadın ve magazin programları, televizyon üstüne bile örtülen danteller, renkli plastik objeler, 70'li 80'li yıllarda arabaların arkasına koyulan örgü karpuz dilimleri, yapma çiçekler, ağlayan çocuk posterleri, kolaj asker kartları, güllü, kalpli, kırmızılı pembeli sevgililer günü kartları ve nesneleri, göze batan bir parlaklık, altın yaldız, frapan, fazla makyajlı ve bol süslü bir kadın, uyumsuz giyim tarzı mesela baştan ayağa aynı renk veya desenli giyim, leopar deseni, işporta malı ürünler, pazardan alınan nike, adidas vs. taklit tişörtler, arabesk müzik, hatta opera bile kitsch olarak nitelendirilebilir. Çünkü operada şarkı söyleyerek konuşma vardır. Bu örneklere yüzlercesi eklenebilir. Türkiye gibi doğu-batı kültürleri arasında kalmış bir ülkede etrafınıza baktığınızda mutlaka kitsch bir şeyler gözünüze ilişir.

Bu konuyla ilgili ayrıntılı yazım:  Sanata Yüzeysel Bir Tepki: Kitsch

*****Bu sayfalardaki yazıların tüm hakları yazara aittir. Sadece kaynak gösterilerek, yazar adı ve orijinal sayfanın aktif linki belirtilerek alıntı yapılabilir ve paylaşılabilir. Nalan Yılmaz adıyla tüm yazılar 'Creative Commons Attribution Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License' altında tescillidir