‘Büyük Saray Mozaikleri Müzesi’ İstanbul’da Bizans mozaikleri açısından önemli bir
müze ancak çok fazla bilinmiyor. Öyle ki çok yakınında Sultanahmet Cami, Hipodrom
(Sultanahmet Meydanı), Yerebatan Sarnıcı, Ayasofya Müzesi, Topkapı Sarayı gibi
tarihi yapıları ve meydanları binlerce kişi gezerken, mozaik müzesinde
ziyaretçiler birkaç kişiyle sınırlı kalıyor. Sadece meraklı turistler, Bizans
sanatıyla ilgili araştırmacılar, arkeoloji ve sanat tarihi öğrencileri tarafından
ziyaret ediliyor. Oysa 1500 yıl öncesinin Bizans resmine de ışık tutan değerli
eserleri barındırıyor.
16. yüzyılda Alman Hieronymus Wolff’un ilk kez kullandığı ve 19. yüzyılda batılı tarihçiler
tarafından benimsenen ‘Bizans’ tanımlamasıyla Doğu Roma İmparatorluğu aslında Hıristiyanlaşmış
Roma İmparatorluğu’dur. Doğu Romalılar kendilerini Romaio ve Romans olarak
adlandırmışlardır. (Bugünkü Rumlar da sanıldığı
gibi Yunan kökenli değil, Doğu Romalıdır.) Roma İmparatoru I. Konstantin 330’da başkenti eski bir
Yunan kenti olan Byzantion’a taşıyarak buraya Yeni Roma adını verir. Sonraki yıllarda Konstantin’in
şehri anlamında Konstantinopolis adını alır.