ArtInternational Sanat Fuarı 2015

İstanbul, Eylülün ilk günlerinden itibaren pek çok galeride açılan yeni sergilerle, ‘Tuzlu Su: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori’ başlıklı 14. İstanbul Bienali (5 Eylül – 1 Kasım)  ve 4 - 6 Eylül tarihlerinde düzenlenen çağdaş sanat fuarı ArtInternational ile hareketlenmeye başladı. ArtInternational’ın ulusal ve uluslararası ilişkileri canlandırmak için özel kart ve kayıtla katılımın sağlandığı VIP programında yerel kurumlar, yönetim kurulu ve kültürel kurul işbirliği ile koleksiyonerlere sanatçı atölyeleri, özel müze ve kurum ziyaretlerine yer verildi. Bazı galerilerin sergi açılışları, fuar açılış partisi, ön izlemeler, küratör eşliğinde fuar turu, resepsiyonlar, müzelerde ve koleksiyonerlerin evlerinde sanat temalı kahvaltılar, Boğaz’da gerçekleşen tekne turu gibi birçok etkinlik programın içeriğini oluşturuyordu. Uluslararası sanat fuarını özel etkinliklere katılmadan üçüncü gününde Vip Turizm’in kartıyla gezme fırsatım oldu.  

Haliç Kongre Merkezi’nde üçüncü yılındaki ArtInternational’da Seçim Komitesi tarafından belirlenen 27 ülkeden 88 galerinin 400’den fazla sanatçının çalışmaları yer aldı. Yönetmenliğini yine Dyala Nusseibeh, sanat yönetmenliğini Stephane Ackermann’ın üstlendiği fuarın artistik programında videolar yanı sıra yedi sanatçının özel performans ve yerleştirmeleri bulunuyordu. Fuar izleyicileri için tartışma ortamı oluşturmayı amaçlayan ve kâr amaçsız bağımsız sanat kurumlarının katkısıyla ziyaretçileri de sanatın bir parçası yapan Alternatifler, Avcı Toplayıcı adlı projeyle gerçekleşti. Artistik Program kapsamındaki ‘Harabeler ve Yaralar’ konulu üç bölümlü ‘Sahnedeki Videolar’ projesinde kişisel geçmişler, yaralar ve anılar üzerinde duruluyordu. Dört bloklu kongre merkezinin kuleli binasının ikinci kat koridor ve salonlarında dünyanın farklı yerlerinden video ve yerleştirme seçkisiyle bağımsız Moving Image’i de ArtInternational ile aynı çatı altında izlemek mümkündü.

Geçen yıldan daha kalabalık bir izleyici kitlesinin ziyaret ettiği fuarda, 2014 yılındaki bazı galeriler aynı sanatçılarının benzer çalışmalarını sergiledi. Andipa, Assart, Dirimart, Edouard Malingue, Lelong, Deweer, Pearl Lam, Galerist, geçen yılın en ilgi gören galerilerinden Paul Kasmin, Javier López, Tina Kim, Waterside Contemporary, Gazelli Art House, Zilberman vb galeriler bu yıl da ArtInternational katılımcılarındandı. Barselona, Madrid ve Palma de Mallorca’dan 15 galeriyle İspanya ilk sıradayken, Londra’dan Grayson Perry, Chris Ofili, Isaac Julien, Idris Khan, Ingar Dragset & Michael Elmgreen, Yayoi Kusama gibi sanatçılarıyla Victorio Miro, Almatı’dan Aspan, Bombay’dan Sakshi ilk kez bu fuara gelen galerilerdi. Türkiye’den ArtInternational’e katılan Galerist, Galeri Zilberman, Pi Artworks, art_Sümer, Galeri Nev, Dirimart, Pilot, x-ist, The Empire Project, Öktem&Aykut, Sanatorium ve Rampa’da sanatçıların son çalışmaları ilk kez burada görüldü.

  

Assart Sanat Galerisi’nden Mohammad-Hossein Emad’ın içi boş ahşap malzemeli ‘Tıkınma’ ve Horrach Moya Galeri’den Jorge Mayet’in şaşırtıcı biçimde gerçekmiş gibi boşlukta kökleriyle birlikte duran ağacı gösterdiği ‘İsimsiz’ adlı kinetik heykelleri görsel ve kavramsal dili kullanışları, dinamik görünümleri ve doğal formlarıyla dikkat çekiciydi. Kübalı sanatçı Jorge Mayet kağıt hamuru, tüy, tel, akrilik kullanarak yaptığı manzara ve ağaçları esrarengiz bir atmosferde gibi görünüyor. Paris-Beijing Galeri’den Pekin’de yaşayan ve Görünmez Adam olarak bilinen Çinli sanatçı Liu Bolin’in çalışmaları beklenildiği gibi merakla takip edildi. Sanatçı görünen ve görünmeyen arasındaki yanılsamalarıyla çarpıcı bir etki bırakıyor. Tuval olarak kullandığı kendi bedeni titiz ve uzun süreli bir çalışmayla arka plan önünde gizlenerek çevre tarafından yutuluyor. Sanatçı resim, heykel, fotoğraf ve performanslarındaki kamuflajlarıyla Çin’deki ekonomik kalkınma ve hızlı kentleşme gibi durumların toplumsal sonuçlarına dikkat çekiyor. İnsanların bukalemun gibi çevrelerindeki arka planla bütünleştiğini ve aslında saklanacak yerleri kalmadığını da göstermeyi amaçlıyor.

Tarihi yarımada manzarasına karşı Haliç’e paralel açık alanda ‘By The Waterside’ adıyla Rada Boukova, Guido Casaretto, Karl Karner, Şakir Gökçebağ, Yerbossyn Meldibekov, Stefan Nikolaev, Ichwan Noor, Javier Pérez, Paul Schwer ve Walid Siti’nin sergilenen heykelleri mekânla uyumluydu. Özellikle Ichwan Noor’un alüminyum ve VW Beetle’ın orijinal parçalarından oluşan ‘Beetle Küre’ ve Rada Boukova’nın ahşap, akrilik malzeme yanı sıra karpuzlarla meydana getirdiği ‘Düşük Çözünürlük’ adlı heykellerinin ilgi gördüğü kesin.

Fuarlar alım-satıma yönelik ticareti geliştiren kısa süreli pazarlardır. Sanat da zenginler için iyi bir yatırım aracı gibi görülür. Uluslararası sanat piyasası için önemi büyük ve ticari yönü ağır olsa da sanat fuarları galeri ve sanat tüccarı dışındaki sanatla ilgili kişiler için daha farklıdır. Sanatçıların dünyanın gittikçe kötüleşen ve kaosa doğru sürüklenen gündemine getirdikleri farklı bakış açılarını görmek; yerelden hareket ederek evrensele ulaşan anlatımların üzerinde düşünmek; her zamanki çözüm getirmeyen fikirlerin dışına çıkmak yeni bir gerçekliğin kavranmasına olanak sağlayabilir. Gerçeği dönüştürebilmek için sağlam ve sarsıcı kurgulardan yola çıkmak iyi gelebilir. Dünyanın her yerindeki insanları ilgilendiren yaşamsal ve toplumsal konuların sadece devletlerin ve politikacıların tekelinde olmadığını vurgulayan etkinlikleri özellikle sanat ile ilgiliyse (sanatın kendi içindeki problemleri nedeniyle eleştirilecek yönlerine rağmen) desteklemek ve takip etmek günümüz koşullarında gerekli görünüyor.

Bu yazım 20 görselle 10 Eylül 2015 tarihinde lebriz sanal dergi'de yayınlandı. 

Geçen yılki sanat fuarı ile ilgili yazım: ArtInternational 2014

*****Bu sayfadaki yazının ve fotoğrafların tüm hakları yazara aittir. Sadece kaynak gösterilerek, yazar adı ve orijinal sayfanın aktif linki belirtilerek alıntı yapılabilir ve paylaşılabilir. Nalan Yılmaz adıyla tüm yazılar 'Creative Commons Attribution Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License' altında tescillidir.