Dolmabahçe Sarayı'nın Süsleme Özellikleri

Dolmabahçe Sarayı

19. yüzyılın ortasında Padişahların oturması için yaptırılan Dolmabahçe Sarayı'nın iç ve dış bezemelerinde Batı'ya yakın eklektik anlayıştan söz edilebilir. Sarayda Rönesans, Barok, Rokoko, Ampir, Neo-klasik gibi akımların özelliklerine uygulanır. Sütunların başlıklarının birinci ve ikinci katta farklılık göstermesinde ve bodrum katı pencere özelliklerinde Rönesans etkileri görmek mümkündür. Yapıların iki ana kat ve bir bodrum katından oluşması da Rönesans saraylarının örneklerini hatırlatır. Ancak Rönesans sarayları bu derece süslü cephelere sahip değildir. Sarayın cephe süslemelerinde S ve C formları, bitkisel formlar, kapıları taçlandıran bölümlerde ve kulelerde kıvrımlı kesik alınlıkların ortalarının motiflerle bezenmesi, yan kanatların oval olması ve bol süs Barok ve Rokoko özelliklerdir. Yuvarlak motifler, girland motifleri, çerçeve içinde bloklanmış yazılar, podyum üzerinde sütunlar, kilittaşının belirginliği, anıtsal görünüm, Zafer Takını andıran kapı girişleri, üçgen alınlıkta motifler, simetrik düzen, boş bırakılmış dikdörtgen alan gibi Ampir ve Neo-klasik ögelere de yer verilir. Kapıların ve Muayede Salonu cephesinin çok süslü olmasında İspanyol saray ve katedrallerinin süslemesiyle benzerlik kurulabilir. Magrib mimarlığında içte ve dışta yoğun bezeme kullanılır. 14. yüzyılda inşa edilen El Hamra Sarayı bu üslubu en iyi temsil eden örnektir. İspanyol Barok saray ve katedrallerinin bol süslü olmasında Magrib üslubunun etkileri de vardır.

Dolmabahçe Sarayı, Saltanat Kapı

Büyük ölçüdeki sarayın iç ve dış süslemelerinde mimarın isteklerine ve tasarımlarına uygun olarak pek çok dekoratör çalışır. Çeşitli akımlarım motiflerinin bir arada kullanıldığı süslemelerde mimar Nikogos Balyan'ın tasarımlarının yanı sıra iç mekanda dekoratör Sechan'ın çizimleri de uygulanır. Öğeler tek tek bağımsız birimler olarak bir araya getirilir. Motifler kendi aralarında da farklılıklar gösterir. Sütun yivleri veya girlandların kullanımında bu görülebilir. Aynı ögeler arasındaki bu farklılık ve çeşitlilik şaşırtıcıdır. Sarayın Batı saraylarına benzer bir diğer özelliği su kenarında yer almasıdır. Avrupa Barok ve Rokoko sarayları da göl veya nehir kenarında inşa edilir. Sarayın deniz tarafındaki beş kapıdan giriş sağlanırdı. Saltanat kayıkları bu kapılara yanaşırdı.

Dolmabahçe Sarayı, Hazine Kapı, Yan Kanat

Geleneksel Osmanlı Saraylarının en önemli özelliği bağımsız mekanlardan oluşmasıdır. İlk kez bu sarayla bütün birimler tek bir yapı altında toplanır. Bezemelerde büyük ölçüde Batı özellikleri hakim olmasına rağmen yaşam şeklinde gelenekselliğin devam ettiğini sarayda ayrı bir yemek salonu olmamasından anlayabiliriz.

Dolmabahçe Sarayı ile ilgili diğer yazılar:  

Dolmabahçe Sarayı
Dolmabahçe Sarayı Kapı Süslemeleri

Dolmabahçe Sarayı Cephe Süslemeleri 
  
*****Bu sayfalardaki yazıların tüm hakları yazara aittir. Sadece kaynak gösterilerek, yazar adı ve orijinal sayfanın aktif linki belirtilerek alıntı yapılabilir ve paylaşılabilir. Nalan Yılmaz adıyla tüm yazılar 'Creative Commons Attribution Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License' altında tescillidir.